Chức năng và phương thức hoạt động của tiết chế máy phát.

Tiết chế máy phát điện là 1 bộ phận nhỏ trong hệ thống máy phát động cơ xe khách. Tuy nhỏ nhưng chức năng của thiết bị này không hề nhỏ. Bài viết dưới đây sẽ mô tả rõ về các chức năng cũng như công dụng của phụ tùng xe khách nhỏ bé nhưng có võ này.

1. Chức năng của tiết chế máy phát điện:

Trên tất cả phương tiện xe cộ đều cần có tiết chế máy phát điện nhằm điều chỉnh ổn áp dòng điện từ máy phát. Tiết chế máy phát giúp xe hoạt động ổn định nhờ khả năng theo dõi và kiểm soát quá trình nạp điện. Ngoài ra đảm bảo hoạt động của tất cả nguồn điện trong xe đủ năng lượng. Tiết chế máy phát điện xe khách thường là 1 thành phần của máy phát. Tùy thuộc vào từng công suất khác nhau của máy phát mà có các bộ tiết chế phù hợp.

Cách đo lường hoạt động của tiết chế máy phát điện:

Dòng điện chạy qua roto quay là yếu tố quyết định để điều chỉnh đầu ra. Tạo ra bởi máy phát điện xoay chiều. Dòng điện này sử dụng để thay đổi từ trường. Được điều khiển bởi bộ điều chỉnh máy phát dựa trên điện áp pin đã được đo lường trước. Quá trình đo lường được lặp lại vài trăm lần trên giây để bù nhanh điện tích pin.

Điện áp tạo ra bởi máy phát điện phải cao hơn điện áp pin. Tùy thuộc vào thông số kỹ thuật của hãng sản xuất xe khách, máy phát điện sẽ có điện áp điều khiển trong khoảng từ 14 – 15V.

Thay vì thay đổi dòng điện ở roto theo cùng 1 cách, tiết chế sẽ sử dụng quá trình bật và tắt dòng điện trong các khoảng thời gian khác nhau theo từng chu kỳ. Vì vậy, nếu dòng điện được bật trong 1 thời gian dài và chỉ tắt trong 1 thời gian ngắn ở quá trình điều khiển. Máy phát điện sẽ đạt hiệu quả năng lượng cao. Ngược lại, đầu ra từ máy phát sẽ thấp nếu tiết chế chỉ bật dòng điện trong thời gian ngắn và tắt trong thời gian dài.

Tiết chế máy phát điện cũng tự động điều chỉnh mức sạc pin theo nhiệt độ môi trường. Đây là việc cần thiết vì các đặc tính sạc pin của xe khách không giống nhau. Tiết chế điều chỉnh nhu cầu tự động sạc pin được chỉ định trong bảng dữ liệu dưới dạng hệ số nhiệt độ.

Các chức năng khác của tiết chế máy phát:

Các chức năng bổ sung của tiết chế máy phát ngoài việc sạc pin được bổ sung lần đầu tiên vào khoảng 15 năm trước. Cụ thể là:

Khởi động:

Máy phát thường vẫn tắt lúc đầu khi động cơ khởi động. Chỉ khi động cơ hoạt động thì đầu ra của máy phát điện tăng. Quá trình này mất khoảng 2 – 10 giây để hoàn thành, sạc tăng dần. Việc này giúp động cơ khởi động nhanh trong môi trường lạnh hoặc pin yếu.

Giảm thiểu căng thẳng cơ học

Tiết chế máy phát giúp giảm thiểu các căng thẳng cơ học tại:

• Dây curoa
• Vòng bi
• Tăng dây curoa máy phát.

Căng thẳng cơ học xảy ra khi có sự thay đổi về tải trọng do tải trong trong xe bật hoặc tắt. Mỗi khi có sự thay đổi này, tiết chế sẽ điều chỉnh đầu ra của máy phát theo đường cong tăng hoặc giảm dần. Không có chức năng này, toàn bộ đầu ra sẽ thay đổi trong vòng 1/10 giây.

Gần đây, các phương tiện được phát triển theo xu hướng mới. Đó là tiết chế máy phát xoay chiều không điều chỉnh điện áp pin mà theo dõi và điều chỉnh bộ phận động cơ. Tiết chế máy phát kết nối với bộ điều khiển động cơ bằng cáp riêng hoặc qua hệ thống của xe khách. Kiểm soát tiết chế bằng nhiều yếu tố khác nhau và tiết chế chỉ hoạt động bằng 1 công tắc bật tắt.

2. Sự hao mòn và khấu hao sử dụng của tiết chế máy phát

Tiết chế máy phát điện xe khách thường không cần bảo trì nhờ tuổi thọ cao. Mặc dù vậy, các thiết bị điện sẽ dễ hỏng sau khi sửa chữa do bị quá nhiệt. Hoặc hơi ẩm xâm nhập vào vỏ máy thông qua các vết nứt.

Tương tự như vậy, các sợi carbon tiếp xúc với roto bị mài mòn cơ học. Các sợi carbon bị ép vào vòng trượt bằng lực của lò xo. Sau đó, bị bào mòn liên tục do vòng trượt quay. Theo kinh nghiệm của chúng tôi, tuổi thọ của các sợi carbon thường là 110.000 – 130.000km. Nếu xe khách của bạn mới hơn, tuổi đời của thiết bị sẽ kéo dài đến khi phương tiện đạt 200.000km.

Để tránh gây hại tới tiết chế máy phát, các sợi carbon cần được kiểm tra thường xuyên và thay thế trong thời hạn quy định.

3. Tiết chế máy phát đảm bảo an toàn phương tiện

Việc đảm bảo an toàn năng lượng cho toàn bộ hệ thống điện trên xe khách chỉ có thể đạt được nếu tiết chế máy phát thực hiện đúng và đủ chức năng của nó. Ngoài ra, tiết chế chịu tác động đáng kể từ bên ngoài và sự hao mòn cơ học. Do:

• Chênh lệch nhiệt độ cao
• Độ ẩm
• Chất lỏng mang điện tích như nước muối
• Các nhà rửa xe.

Do đó, cần đảm bảo vật liệu sử dụng phù hợp và bảo vệ tuyệt đối thiết bị khỏi độ ẩm.

4. Khả năng bảo vệ môi trường của tiết chế máy phát điện.

Tiết chế máy phát điện hiện đại giúp giảm tải cho động cơ trong giai đoạn khởi động. Do đó, góp phẩn làm giảm các thành phần khí thải có hại trong quá trình khởi động. Chúng cũng đóng vai trò trong việc giúp phương tiện khởi động nhanh, sạc pin tốt. Làm giảm tác động đến môi trường.

>>> Xem thêm:

- Mô men xoắn là gì? Ý nghĩa của mô men xoắn đối với động cơ xe khách

- 8 loại phụ tùng xe khách cần thay thế nhiều nhất hiện nay

- Đèn báo lọc nhiên liệu có ý nghĩa gì